Kakva je veza sporta i turizma? Kako sportski događaji mogu da doprinesu oporavku turizma i ekonomije i budu deo rešenja problema koji nam je nametnula svetska pandemija? Koji su još razlozi zbog kojih maratoni u gradovima Srbije treba da budu podržani u godinama pred nama, saznajemo iz istraživanja stručnjaka sa srpskih i Slovenačkih univerziteta.
Sportski događaji sa masovnim učešćem bili su među prvim oblastima koje su bile na udaru protiv epidemioloških mera. Fudbalska utakmica na severu Italije i veliki broj ljudi iz Evrope i Azije koje se skijao na italijanskim Alpima prepoznati su kao značajni faktori za inicijalnu transmisiju virusa.
Ali dok su masovni sportski događaji bili prepoznati kao deo problema, postoje podaci koji ohrabruju i pokazuju da sport i sportska takmičenja uopšteno, a posebno masovni sportski događaji, poput maratona, mogu biti i deo rešenja.
Grupa istraživača iz Srbije i Slovenije nedavno je objavila naučno istraživanje čiji podaci ukazuju na značaj trkačkih sportskih događaja na turizam i hotelijerstvo i evo šta nam podaci govore.
Ekonomski oporavak od korona virusa i neraskidiva veza sporta i turizma
Gotovo je više od godinu dana od kada je Korona virus promenio živote gotovo svih ljudi na zemlji. U trenucima kada se nazire početak kraja ove globalne krize, među prioritetna pitanja stižu ona pitanja koja se tiču oporavka. Makro ekonomskog oporavka prvenstveno, ali sve se više traga za sektorskim rešenjima, jer je jasno da ovom krizom nisu svi bili podjednako pogođeni.
Prethodna istraživanja koja su se ticala suzbijanja pandemija pokazala su da su putovanja među najvažnijim karikama u lancu na koje je neophodno uticati kako bi se smanjila mogućnost transmisije zaraznih bolesti. Iz tog razloga, ne treba da čudi, što su prve reakcije gotovo svih država na svetu bile restrikcije putovanja između zemalja a u pojedinim zemljama i unutar zemlje.
Ove vesti su sa razlogom vrlo teško pale svim organizatorima sportskih događaja sa međunarodnim učešćem i svih onih koji se nalaze u lancu vrednosti koja ostvaruje koristi od ovih događaja. Međutim za ove ljude postoje ohrabrujući podaci koji im govore u prilog i mogu poslužiti kao argument za stimulaciju trkačkih događaja čim epidemijska situacija to dozvoli.
Istraživači sa Univerziteta Singidunum iz Beograda i Univerziteta Primorska iz Slovenije nedavno su predstavili rezultate svog istraživanja u međunarodnom naučnom časopisu „Societies“ u kojem su se bavili značajem maratona i sportskih događaja sa masovnim učešćem i njihovim ekonomskim značajem za turizam i hotelijerstvo.
U ovom istraživanju istaknuti su rezultati prethodnih studija koje nesumnjivo potvrđuju ekonomske efekte maratona na lokalnu ekonomiju i to kroz: stvaranje nove vrednosti (uticaj na bruto domaći proizvod), uticaj na izvoz usluga (kroz prilive deviza inostranih takmičara i potrošnju mimo same trke), supstituciju uvoza (trošenje sredstava od strane lokalnog stanovništva u zemlji koji bi inače taj novac potrošili u inostranstvu ako nemaju trku u svojoj zemlji ili gradu) i kroz multiplikovane efekte (kruženje novca svih pružaoca usluga u lancu vrednosti).
Međutim i druge privredne grane stvaraju neke pozitivne ekonomske efekte, zašto onda baš stimulisati održavanje trkačkih događaja? Razlog leži u neraskidivoj vezi turizma i sporta koji su zabeležili najveće stope negativnog rasta prošle godine i društveno ekonomskim efektima koje oni stvaraju kod stanovništva.
Rezultati za ohrabrenje
Rezultati istraživanja ove grupe istraživača su rađeni na primeru grada Beča na osnovu dnevne analize ekonomskih parametara u smeštajnim kapacitetima u poslednjih 12 godina. Bečki maraton je događaj, zapravo serija nekoliko trkačkih događaja koja se u Beču održava redovno u aprilu mesecu od 1984 godine. Ovaj događaj privlači preko 40,000 učesnika svake godine koji pored uživanja, takmičenja i rekreacije ostvaruju i značajne efekte na sam grad.
Podaci koji su istraživači pratili za smeštajne objekte u Beču su: kretanje zauzeća kapaciteta, kretanje ukupnog prihoda smeštajnog objekta, kretanje prosečno naplaćene cene smeštajne jedinice i prihoda prema raspoloživoj sobi.
Istraživanje ukazuje da je Bečki maraton događaj koji izaziva prosečno najveće zauzeće kapaciteta u smeštajnim objektima u Beču tokom analiziranog perioda od 12 godina. Grad beleži značajno veće zauzeće kapaciteta nego što je to prosek inače u aprilu mesecu koji je mesec sa većim zauzećem kapaciteta u odnosu na godišnji prosek i više nego prosečnom subotom u aprilu.
Isti rezultati se ponavljaju kada je u pitanju ukupan prihod i prosečna cena smeštaja. Samo u subotu, dan uoči maratona, procena je da grad zaradi više od 2 miliona evra više nego uobičajeno. Naravnom, zbirni i dugoročni ekonomski efekti su zasigurno daleko veći i prethodno potvrđeni istraživanjima na različitim primerima sportskih događaja.
Zašto su nam ovi nalazi značajni
Ne postoje detaljni podaci koji pokazuju slične efekte Beogradskog maratona i drugih trkačkih događaja u zemlji, ali je nesumnjivo da se radi o značajnim ekonomskim efektima.
Uticaj na psiho-fizičko zdravlje stanovništva
Pored ekonomskih efekata trkački događaji ciljaju na tačno one oblasti koje su najviše pretrpele tokom prethodne godine. Trkački događaji imaju značajnu ulogu u razvijanju kulture rekreativnog trčanja i poboljšanja psiho-fizičkog zdravstvenog stanja stanovništva sa čime je veliki broj ljudi imao izazov tokom prethodne godine.
Veza sporta i turizma
Takođe, turizam koji je ostvario najveći pad prethodne godine od kada se podaci prate će sigurno i u 2021. godini zabeležiti pad u odnosu na 2019. godinu. Stimulisanje masovnijeg broja ljudi na putovanja u zemlji i privlačenje inostranih posetilaca čim se situacija stabilizuje može biti put ubrzanog oporavka ove privredne grane za koju se procenjuje da upošljava svaku 10 radno sposobnu osobu.
Društveno odgovorno poslovanje
Konačno, trkački događaji zbog masovnog učešća vrlo često su propraćeni društveno odgovornim akcijama sa ciljem skretanja pažnje na neke od društvenih problema. Retke su oblasti koje sinergetski ciljaju i stimulišu razvoj ključnih oblasti koje su bile teško pogođene tokom prethodne godine. Zato je važno sačuvati trkačke događaje i organizatore ovih takmičenja kako bismo svi osetili efekte bržeg oporavka.
Autori istraživanja: Dušan Borovčanin, Ivan Ćuk, Miha Lesjak i Emil Juvan
Dušan Borovčanin je rekreativac koji uživa u trčanju, tenisu i košarci. Od 2015. godine zaljubljen u posao predavača i istraživača na Univerzitetu Singidunum. Obožava kafu i čitanje jutarnjih trkačkih vesti. 😊
